Warszawa, 19 września 2012
Jego Ekscelencja Makoto Yamanaka Ambasador Japonii w Polsce (foto: JAAP).
Lato dobiega końca, porywy wiatru i kolory liści drzew przypominają nam o nadchodzącej jesieni. Mam nadzieję, że cieszą się Państwo dobrym zdrowiem. Zapraszam do zapoznania się z kolejnym moim listem, w którym chciałbym poruszyć zagadnienia związane z kwestiami terytorialnymi.
W dniach 8-9 września br. we Władywostoku odbył się szczyt APEC, w którym wzięli udział przywódcy 21 krajów. Japonię reprezentował premier Yoshihiko Noda. Uczestnicy szczytu prowadzili ważne rozmowy dotyczące działań państw regionu Azji i Pacyfiku, których znaczenie w gospodarce światowej stale rośnie. Dyskutowano m.in. o konieczności ograniczania protekcjonalizmu przy jednoczesnej dalszej liberalizacji handlu i pogłębianiu integracji gospodarczej w regionie. Jak Państwo widzą, region Azji i Pacyfiku rozwija się dynamicznie, a kraje do niego należące zacieśniają współpracę.
Mimo to, w ubiegłym miesiącu na japońskich wodach terytorialnych miała miejsce seria bardzo przykrych incydentów związanych z suwerennością Japonii. Japonia zamierza twardo bronić swojej suwerenności, jednak jest zdecydowana dążyć do rozwiązania problemu w sposób pokojowy, dyplomatyczny w oparciu o zasady prawa i sprawiedliwości. Zamierzamy reagować w sposób opanowany, z poszanowaniem obyczajów dyplomatycznych, czyniąc wysiłki na rzecz celu nadrzędnego, jakim są stosunki międzypaństwowe i przyszłość regionu.
Po przedstawieniu podstawowych wytycznych Japonii, pragnę zapoznać Państwa z faktami, aby mogli Państwo dokładnie zrozumieć problem.
1. 10 sierpnia 2012 r. prezydent Republiki Korei Lee Myung-Bak odwiedził wyspę Takeshima. Japonia wyraziła wobec tego stanowczy sprzeciw. Początki zwierzchności Japonii nad Takeshimą sięgają co najmniej połowy 17. wieku, a w 1905 decyzją rządu wyspa została włączona do prefektury Shimane. Po drugiej wojnie światowej, podczas prac nad traktatem pokojowym z San Francisco, Korea domagała się od Japonii zrzeczenia się praw do Takeshimy, lecz jej żądania zostały odrzucone. Jednak w 1952 Korea w sposób jednostronny i nielegalny wyznaczyła na Morzu Japońskim linię graniczną (tzw. „Linia Syngman Rhee”), rozpoczynając w ten sposób siłową okupację Takeshimy, która trwa do dzisiaj. W odpowiedzi na ostatni protest strony japońskiej i jej dochodzenie praw zwierzchności nad Takeshimą, Korea uparcie powtarza swoje stanowisko i zupełnie nie przejawia woli podjęcia dialogu. W tej sytuacji Japonia zaproponowała rządowi Korei powierzenie problemu Międzynarodowemu Trybunałowi Sprawiedliwości (MTS). Korea sprzeciwia się temu rozwiązaniu, jednak w sytuacji gdy rozmowy między dwoma krajami nie przynoszą rezultatów, poddanie się decyzji MTS wydaje się być zgodne z zasadami prawa i sprawiedliwości obowiązującymi w społeczności międzynarodowej. Japonia zamierza w dalszym ciągu niestrudzenie, lecz w sposób opanowany, działać na rzecz rozwiązania problemu.
2. W przypadku wysp Senkaku fakty historyczne oraz obecna sytuacja są inne niż w przypadku Takeshimy, niemożliwa jest więc identyczna argumentacja. Nie ma jednak wątpliwości, że archipelag jest częścią terytorium Japonii. Nie istnieje więc przede wszystkim żaden problem dotyczący suwerenności, który należałoby rozwiązać. W 1895 roku rząd Japonii, po upewnieniu się, iż archipelag Senkaku nie podlega Chinom rządzonym przez dynastię Qing, włączył go do terytorium Japonii. Chiny zaczęły się upominać o prawo własności wysp dopiero w latach siedemdziesiątych, gdy na Morzu Wschodniochińskim odkryto złoża ropy naftowej. Fakt przynależności wysp Senkaku do Japonii nie ulega wątpliwości zarówno w świetle faktów historycznych, jak i z punktu widzenia prawa międzynarodowego, a Japonia sprawuje nad nimi aktywną kontrolę. Japonia zamierza w dalszym ciągu w sposób opanowany i zrównoważony dążyć do osiągnięcia porozumienia, aby nie dopuścić do powtórzenia takich incydentów, jak niedawne nielegalne lądowanie na wyspach czy zamieszki w Chinach przynoszące szkodę obywatelom Japonii i japońskim przedsiębiorstwom, jak również aby nie zaszkodzić stabilnemu rozwojowi stosunków japońsko-chińskich, które są dla nas jednymi z najważniejszych relacji dwustronnych.
3. Problem Terytoriów Północnych, będący najbardziej palącą kwestią w powojennych stosunkach japońsko-rosyjskich, dotyczy roszczeń terytorialnych Japonii, ma jednak także wymiar humanitarny dla starzejących się rdzennych mieszkańców wysp. Japonia pragnie w oparciu o zasady prawa i sprawiedliwości prowadzić spokojne negocjacje z Rosją. Nadzieje budzi fakt, że podczas rozmów we Władywostoku na początku tego miesiąca premier Noda i prezydent Putin zgodzili się w kwestii konieczności dalszej dyskusji w tej sprawie.
Na zakończenie pozwolę sobie zacytować wypowiedź premiera Nody podczas konferencji prasowej z 24 sierpnia, podczas której przedstawił podstawowe wytyczne Japonii.
„Dla obrony interesów narodowych Japonii zamierzam konsekwentnie dochodzić naszych praw oraz zdecydowanie podejmować konieczne działania. Jednak niepotrzebne i uparte pobudzanie opinii publicznej skutkujące bezsensowną eskalacją sytuacji nie przynosi korzyści żadnej ze stron. Kluczowe jest podejście oparte na zasadach prawa i sprawiedliwości, które doprowadzi do rozwiązania problemu w sposób pokojowy i dyplomatyczny. Jestem przekonany, że propagowanie porządku opartego na zasadach zgodnych z prawem międzynarodowym jest niezbędne dla zapewnienia stabilności i dobrobytu w kraju wyspiarskim, takim jak Japonia, jak również w całym regionie Azji i Pacyfiku.”
Do zobaczenia w kolejnym liście. Do widzenia.
Makoto Yamanaka
Ambasador Japonii
Źródło: Ambasada Japonii w Polsce