Ze smutkiem przyjęliśmy informację o śmierci Yoshiho Umedy, Japończyka z urodzenia i Polaka z wyboru, działacza Komitetu Obrony Robotników i „Solidarności”, a przede wszystkim wspaniałego Człowieka i Przyjaciela Polski. Ogarnął nas wielki żal.
Rodzinie i Bliskim składamy wyrazy głębokiego współczucia,
Zarząd JAAP
Yoshiho Umeda (foto: you tube).
Yoshiho Umeda to postać niezwykła.
Niezwykła jest także historia jego związków z Polską. O losie Yoshiho zadecydował jego ojciec Ryochu Umeda, który przed II wojną światową wykładał na Uniwersytecie Warszawskim – był tłumaczem literatury polskiej, współtwórcą katedry japonistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Był zaprzyjaźniony z Konstantym Ildefonsem Gałczyńskim i Leopoldem Staffem, a Polskę pokochał do tego stopnia, iż przed śmiercią wyraził wolę, by jego syn Yoshiho zamieszkał w kraju nad Wisłą.
Yoshiho Umeda przebywał w Polsce od 14 roku życia. To tutaj założył rodzinę – był mężem Agnieszki Żuławskiej (córki Juliusza Żuławskiego) i spędził zdecydowaną większość swojego życia, zapisując wspaniałą kartę w historii naszego kraju.
Studiował filologię polską i historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Już w czasach studenckich Yoshiho Umeda pracował dla japońskich firm działających w Polsce. W latach 1973-1981 był asystentem Dyrektora Generalnego w japońskiej firmie Nichimen Corporation, a w 1981 r. był Zastępcą Szefa Biura Zagranicznego ds. Organizacyjno-Finansowych. Po marcu 1968 r. wspomagał represjonowanych studentów.
Rok po studiach, w 1976 r. rozpoczął współpracę z Komitetem Obrony Robotników. W 1980 r. został doradcą Regionu Mazowsze „Solidarności” i reprezentantem Związku na Azję. Uczestniczył w I Krajowym Zjeździe Delegatów w Gdańsku. W 1980 r. Yoshiho Umeda zaangażowany był w organizację Radia „S” Regionu Mazowsze, a w maju 1981 r. był organizatorem wyjazdu delegacji „Solidarności” z Lechem Wałęsą do Japonii. W latach 1981-1990 był współorganizatorem i współpracownikiem Centrum Informacji Polskiej w Tokio.
Rozpracowywany przez SB został wydalony z Polski podczas stanu wojennego w styczniu 1982 r. Po deportacji nie zerwał stosunków z Polską. Jako Członek Rady Komitetu Koordynacyjnego „Solidarności” we Francji organizował (wraz z matką) pomoc dla Polski. Był pracownikiem Biura Koordynacyjnego „Solidarności” w Brukseli. W latach 1982-1983 współpracował z japońskimi związkami zawodowymi na rzecz „Solidarności”. W latach 1984-1988 był pilotem wycieczek w japońskim biurze turystycznym Japan Rotary.
W 1989 r. ponownie otrzymał zgodę na pobyt w Polsce i powrócił do kraju. Był obserwatorem obrad Okrągłego Stołu. Współzałożyciel i członek nieformalnej grupy weteranów „Solidarności” pod nazwą Konwent Seniorów „Solidarności”.
Od 1990 r. był prezesem spółki YOHO, która zajmowała się pośrednictwem w handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Od 2000 r. działał na rzecz wdrożenia protokołu z Kioto. Doprowadził do podpisania kilku umów między firmami japońskimi a polskimi zakładami energetycznymi. Popularyzował nowe technologie, organizował misje polskich polityków i przedsiębiorców do Japonii. Członek Rady Konsultacyjnej Parlamentarnego Zespołu ds. Energetyki. Dbał o polsko-japońskie relacje gospodarcze. W 2001 r. Yoshiho Umeda założył Radę Główną Polskiej Izby Biomasy.
W 2006 r. prezydent Lech Kaczyński za działalność opozycyjną odznaczył Yoshiho Umedę Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Na zdjęciu: Yoshiho Umeda z Prezydentem RP Lechem Kaczyńskim w 2006 r.(foto: Agencja Gazeta).
Historię Yoshiho i jego ojca przedstawia film pt. „Góral z Tokio” w reżyserii Bożeny Garus-Hockuby. Niebawem opublikowana ma zostać książkowa biografia Umedy.
Japończyk Yoshiho Umeda – przyjaciel Polski i Polaków – od kilku lat walczył z nowotworem, ze słabnącym sercem poruszał się z laseczką, zawsze jednak nieodmiennie uśmiechnięty.
Zmarł w piątek, 4 maja 2012 r. w Warszawie. Miał niespełna 63 lata. Na zawsze pozostanie w naszej pamięci.
Dr Wacława Wojtala