W dniu 13 maja 2011 r. w Ambasadzie Japonii w Warszawie odbyło się spotkanie z Panem dr Takanori Shibata – twórcą japońskiego robota terapeutycznego PARO. Podczas spotkania, które osobiście otworzył Jego Ekscelencja Yuichi Kusumoto, Ambasador Japonii w Polsce, dr Takanori Shibata zaprezentował swoje dzieło – robota terapeutycznego, wzorowanego na młodej foce grenlandzkiej. Robot ma ponad 50 cm długości i waży prawie 3 kg (w przybliżeniu tyle, co ludzkie niemowlę). Jest pokryty miękkim, przyjemnym w dotyku futerkiem zachęcającym do głaskania i przytulania. Wyglądem przypomina dużego pluszaka, przytulankę. Każdy egzemplarz wykonywany jest ręcznie i ma swój jedyny niepowtarzalny wyraz. Roboty prezentowane w Polsce otrzymały imiona Bolek i Lolek.
Na zdjęciach od lewej: otwarcie przez Jego Ekscelencję Yuichi Kusumoto, Ambasadora Japonii w Polsce spotkania z dr Takanori Shibata twórcą japońskiego robota terapeutycznego Paro oraz prezentacja robotów Bolka i Lolka przez ich twórcę (foto: JAAP).
Bolek i Lolek, podobnie jak wszystkie inne roboty Paro, są wyposażone w sztuczną inteligencję i reagują na własne imiona, rozpoznają „czułość” dotyku i odwzajemniają go radosnymi ruchami ciała, głębokim spojrzeniem oraz dźwiękami przypominającym śpiew młodych foczek. Takie zachowanie robotów jest możliwe dzięki rozmieszczonym na całym ciele licznym czujnikom i mikrofonom oraz najnowszym rozwiązaniom elektroniki, stosowanym np. w telefonii komórkowej, czy samochodach. Dzięki nim robot jest w stanie wykryć siłę i sposób, w jaki jest dotykany i reagować odpowiednio do sytuacji – cieszy się gdy jest głaskany, przytulany, całowany, a uderzony lub pociągnięty za wąsy złości się.
Roboty Paro są robotami terapeutycznymi. Ich zadaniem jest niesienie radości i ukojenia ludziom. Są stosowane w wielu krajach w leczeniu autyzmu, depresji, choroby Alzheimera, nauki zachowań społecznych, redukcji stresu, itp. Najwięcej robotów – ponad 1500 sztuk – jest wykorzystywanych w Japonii, w tym 80% z nich jest stosowanych w instytucjach takich jak szpitale, czy ośrodki i domy spokojnej starości. Ostatnio, ten miły w wyglądzie i dotyku „pluszak” przynosi coraz częściej ukojenie i radość Japończykom, którzy utracili domy i cały dobytek w wyniku marcowego, największego od wielu stuleci trzęsienia ziemi i tsunami. W kwietniu 2011 r. z powodu tego kataklizmu ponad 150 tys. osób przebywało gromadne w schroniskach, szkołach, czy salach gimnastycznych. Są oni narażeni od długiego czasu na silny stres, a Paro z powodzeniem „rozbraja” ten stres, daje chwilę radości i zapomnienia.
Na zdjęciach: dr Takanori Shibata obrazuje skutki trzęsienia ziemi i tsunami, które w marcu 2011 r. zmiotły wszystko z powierzchni ziemi na olbrzymim obszarze Japonii i terapeutyczną moc oddziaływania robota Paro osobom najsilniej poszkodowanym w tym kataklizmie, pozbawionym własnego dachu nad głową, przebywającym w schroniskach (foto: JAAP).
W USA i wielu krajach Europy (np. Danii, Holandii, Niemczech, Szwecji) roboty Paro są stosowane dotychczas tylko w instytucjach jako sprzęt medyczny lub narzędzie terapeutyczne w walce z różnymi chorobami mentalnymi, redukcją stresu, czy zmniejszeniem napięcia nerwowego u osób cierpiących na chorobę Alzheimera. W Ameryce robot Paro ma szerokie zastosowanie w terapii dzieci chorych na autyzm.
Paro może także pełnić funkcję zwierzątka domowego lub zabawki. Ok. 20% tych robotów w Japonii znajduje się w prywatnych domach.
Kontakt z Bolkiem i Lolkiem, tymi małymi foczkami – inteligentnymi robotami – przyniósł dużo radości i zabawy wszystkim licznie zgromadzonym uczestnikom spotkania z ich twórcą dr Takanori Shibata.
Na zdjęciach: Bolek i Lolek podziwiany przez Jego Ekscelencję Ambasadora Japonii w Polsce Pana Yuichi Kusumoto wraz z Małżonką i czule przytulany nie tylko przez dzieci (foto: JAAP).
Dr Takanori Shibata, twórca robota Paro (urodzony w 1967 r.) ukończył Uniwersytet w Nagoi w Japonii, gdzie w 1991 r. uzyskał tytuł magistra, a w rok później w 1992 r. stopień naukowy doktora inżynierii mechanicznej i elektronicznej. Przez większość swojej kariery naukowej związany był z Narodowym Instytutem Zaawansowanych Nauk Przemysłowych i Techniki w Japonii. W latach 1995 – 1998 pracował także w Laboratorium Sztucznej Inteligencji w Massachusetts Institute of Technology (MIT) w USA. W latach 2009 – 2010 był Zastępcą Dyrektora ds. Technologii Informacyjnych i Komunikacji w Biurze Nauki, Techniki i Innowacji przy Gabinecie Premiera Japonii.
Główne kierunki badań prowadzonych przez dr Takanori Shibita koncentrują się wokół interakcji między robotami a ludźmi oraz wokół terapii z użyciem robotów. Stworzony w Japonii w National Institute of Advanced Industrial Science and Technology robot Paro został w 2002 r. wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa jako najlepszy terapeutyczny robot na świecie.
Na zdjęciach po bokach: młode grenlandzkie foki w środowisku naturalnym (foto: Planeta zwierząt i wikipedia), pośrodku: roboty Paro Bolek i Lolek (wzorowane na małych fokach) prezentowane w Warszawie na spotkaniu z dr Takanori Shibata w Ambasadzie Japonii w dniu 13 maja 2011 r. (foto: JAAP).
Autor: dr Wacława Wojtala