Rok temu, w dniu 11 marca 2011 r. północno-wschodnią Japonię nawiedziło najsilniejsze w nowożytnych dziejach trzęsienie ziemi, które wywołało gigantyczną falę tsunami, sięgającą 20 metrów. W rezultacie kataklizmu zginęło lub zaginęło ponad 20 tys. osób. Kataklizm ten zmiótł z powierzchni ziemi całe miasta. Najbardziej ucierpiały takie miasta, jak: Natori, Ishinomaki, Kamaishi, Miyako.
Epicentrum trzęsienia ziemi w dniu 11 marca 2011 r.
Z zagrożonych okolic ewakuowano ponad 400 tysięcy osób. Pół miliona straciło dach nad głową. To była największa katastrofa naturalna w Japonii od 140 lat. Uszkodzenia spowodowane przez falę tsunami były powodem awarii elektrowni jądrowej Fukushima. Zamknięta została strefa w promieniu 20 km wokół elektrowni położonej 240 kilometrów na północny wschód od Tokio. Według rządu japońskiego niektóre miejsca w pobliżu kompleksu przez lata nie będą nadawać się do zamieszkania. Po roku, jeszcze ponad 340 tysięcy osób nie mogło wrócić do swoich domów. Niektórzy z tych ludzi żyją w bardzo trudnych warunkach. Jednak Japończycy nie poddają się i nieustannie, krok po kroku, odbudowują swoją zdewastowaną Ojczyznę.
W rocznicę kataklizmu życie w Kraju Kwitnącej Wiśni na chwilę zamarło. Japończycy uczcili w ten sposób ofiary tsunami. W dniu 11 marca 2012 r. o godz. 14.46 czasu japońskiego (6.46 czasu polskiego) minuta głębokiej ciszy zaległa we wszystkich częściach Kraju Kwitnącej Wiśni.
Główne uroczystości rocznicowe odbyły się w Teatrze Narodowym w Tokio, dokąd przybyli m.in. Para Cesarska Cesarz Akihito z małżonką Michiko i Premier Yoshihiko Noda.
Ich Cesarskie Mosci Cesarz Akihito i Cesarzowa Michiko oddają hołd ofiarom tsunami i trzęsienia ziemi z 2011 roku (foto: PAP).
„Oddaję głęboki hołd wszystkim, którzy stracili życie. Czeka nas jeszcze wiele trudności na drodze do odbudowy. Liczę, że naród zachowa pamięć o ofiarach w sercu i będzie pracować nad poprawą sytuacji w regionach dotkniętych klęską” – powiedział między innymi Cesarz Japonii Akihito. Pełna treść wystąpienia Jego Cesarskiej Mości: http://www.kunaicho.go.jp/e-okotoba/01/address/okotoba-h24e.html#0311.
Z kolei Premier Japonii Pan Yoshihiko Noda podkreślił: „Nasi przodkowie, którzy zapewnili Japonii dobrobyt, wielokrotnie przezwyciężali kryzysy, za każdym razem stając się silniejszymi. Będziemy wspierać ludzi z regionów dotkniętych kataklizmem. Połączymy siły, aby dokonać historycznego dzieła odbudowy”.
Premier Japonii Yoshihiko Noda oddaje hołd ofiarom tsunami i trzęsienia ziemi z 2011 roku.
Premier zapowiedział też wyciągnięcie wniosków z katastrofy dla przyszłych pokoleń. „Mamy misję przekazania nauk i doświadczeń przyszłym pokoleniom, by zapobiec takim kataklizmom w przyszłości”- oświadczył szef japońskiego rządu. Podziękował też za pomoc z zagranicy jaka napływała w pierwszych dniach po tragedii, jak i później.
W Ambasadzie Japonii w Warszawie w dniu 09 marca 2012 roku w Rezydencji Jego Ekscelencji Makoto Yamanaka Ambasadora Japonii w Polsce odbyło się przyjęcie upamiętniające pierwszą rocznicę wielkiego trzęsienia ziemi we wschodniej Japonii. W uroczystości wzięło udział ok. 120 osób, w tym Małżonka Prezydenta RP Pani Anna Komorowska, a także przedstawiciele władz polskich i organizacji pozarządowych, w tym Prezes JAAP Pan Grzegorz Gębala, osoby prywatne oraz zamieszkali w Polsce Japończycy, którzy włączyli się w akcję pomocy Japonii.
Po uczczeniu ofiar kataklizmu minutą ciszy, Ambasador Yamanaka wygłosił przemówienie, w którym podkreślił siłę więzów przyjaźni łączących Japonię z Polską i resztą świata oraz przedstawił aktualną sytuację na terenach dotkniętych katastrofą.
Jego Ekscelencja Makoto Yamanaka Ambasador Japonii w Polsce przemawia podczas przyjęcia upamiętniającego pierwszą rocznicę wielkiego trzęsienia ziemi we wschodniej Japonii (foto: Kancelaria Prezydenta RP).
Wystąpienie Jego Ekscelencji Makoto Yamanaka Ambasadora Japonii w Polsce:
„Szanowna Pani Prezydentowo,
Szanowny Panie Marszałku,
Szanowni Państwo,
Dziękuję bardzo za przybycie na dzisiejsze przyjęcie. Czuję się szczególnie zaszczycony, że moje zaproszenie zechciała przyjąć Pierwsza Dama, Pani Anna Komorowska.
Wkrótce minie rok od wielkiego trzęsienia ziemi, które nawiedziło wschodnią Japonię, powodując zniszczenia na niespotykaną dotąd skalę. Chciałbym poprosić Państwa o minutę ciszy dla uczczenia pamięci blisko 20 tysięcy ofiar kataklizmu oraz osób, które zginęły w niedawnej katastrofie kolejowej pod Szczekocinami.
Dziękuję bardzo.
Rok po trzęsieniu ziemi był dla nas, Japończyków, czasem smutnym i trudnym, jednak na duchu podtrzymywały nas wyrazy wsparcia i solidarności ze strony Polski i całej społeczności międzynarodowej. Korzystając z okazji, chciałbym ponownie wyrazić swoją głęboką wdzięczność dla Rządu i Obywateli Polski. Nie sposób wymienić wszystkich przykładów świadczących o sile solidarności i więzów przyjaźni łączących nasze kraje na poziomie obywatelskim, pozwolę więc sobie podać jedynie kilka przykładów. Od pierwszych chwil po katastrofie pod ambasadą pojawiały się kwiaty, wiele osób przekazało pomoc finansową dla poszkodowanych, organizowane były koncerty charytatywne, powstawały specjalne płyty CD, w ramach projektu „Most Solidarności” do Polski zaproszono grupę dzieci z terenów dotkniętych kataklizmem, ze środków polskich odbudowane zostało przedszkole. Papierowe żurawie, które mogą Państwo zobaczyć w holu, zostały wykonane przez mieszkańców Polski w intencji odbudowy zniszczonych terenów. Prezentujemy tam też rysunki wykonane przez dzieci japońskie, które wyrażają głęboką i szczerą wdzięczność za okazane ciepłe wsparcie.
Przez rok po trzęsieniu ziemi Japończycy zjednoczyli swoje wysiłki na rzecz odbudowy kraju. Proszę obejrzeć prezentowane dzisiaj zdjęcia i materiał filmowy. Chciałbym, żeby przekonali się Państwo, że choć wiele zostało jeszcze do zrobienia, infrastruktura i gospodarka zrujnowanych terenów są sprawnie odbudowywane, a na twarze mieszkańców powraca uśmiech. W specjalnym budżecie na cele związane z odbudową przygotowano już 180 miliardów euro, w ramach nowych regulacji prawnych powołana została Agencja ds. Odbudowy, dla pozyskania środków na odbudowę zatwierdzono nadzwyczajny wzrost podatków, utworzono także „specjalne strefy odbudowy”, które mają ożywić gospodarkę terenów dotkniętych kataklizmem. Pod koniec ubiegłego roku udało się osiągnąć stan zimnego wyłączenia reaktorów w uszkodzonej elektrowni atomowej, priorytetem jest jednak bezpieczeństwo i zdrowie ludności, nie ustają więc wysiłki w kierunku usunięcia skażenia i rozbiórki elektrowni. Jak Państwo widzą, na większości terenów dotkniętych przez kataklizm, z wyłączeniem części stref zamkniętych, życie wróciło do stanu sprzed trzęsienia ziemi. Dlatego chciałbym, żeby wyzbyli się Państwo obaw i odwiedzali Japonię w celach biznesowych, turystycznych czy naukowych. Wiele projektów związanych z odbudową terenów poszkodowanych obejmuje ambitne plany budowy tzw. „ekologicznych miast” i „inteligentnych miast”, w których wykorzystane będą najnowsze technologie związane z energią odnawialną czy opieką medyczną. Odbudowane tereny nie zostaną jedynie przywrócone do stanu pierwotnego, lecz staną się modelem terenów miejskich przyszłości, z których Japonia będzie dumna.
Dotknięci przez wielkie nieszczęścia ludzie i kraje niekiedy zamykają się w sobie. Jednak Japonia ma u społeczności międzynarodowej tak duży dług wdzięczności, że zamierza nadal aktywnie włączać się w działalność międzynarodową, m.in. poprzez operacje pokojowe czy pomoc rządową na rzecz rozwoju innych krajów. Jesteśmy także zdecydowani dzielić się ze światem zdobytą podczas ubiegłorocznego kataklizmu wiedzą dotyczącą zapobiegania skutkom katastrof, bezpieczeństwa atomowego oraz zarządzania kryzysowego. W tym celu planowana jest organizacja w Japonii międzynarodowych konferencji.
Tak przedstawia się obecna sytuacja w Japonii, która kontynuuje odbudowę zniszczonych terenów. Jeszcze raz pragnę wyrazić wszystkim Państwu wdzięczność za ciepłe wsparcie.
Dziękuję Państwu.”
(Treść wystąpienia Jego Ekscelencji Makoto Yamanaka Ambasadora Japonii w Polsce dzięki uprzejmości Ambasady Japonii w Polsce).
Następnie głos zabrała Pani Anna Komorowska, która powiedziała, że Japonię i Polskę łączą silne fundamenty przyjaźni oraz że Polska nadal będzie przyjacielem Japonii.
Małżonka Prezydenta RP Anna Komorowska przemawia podczas przyjęcia upamiętniającego pierwszą rocznicę wielkiego trzęsienia ziemi we wschodniej Japonii (foto: Ambasada Japonii w Polsce).
Wystąpienie Małżonki Prezydenta RP Anny Komorowskiej:
„Ekscelencjo, Panie Ambasadorze!
Drodzy Japońscy Przyjaciele! Szanowni Państwo!
Japonia to kraj bliski sercom Polaków. Łączą nas mocne fundamenty przyjaźni. Także w momentach dramatycznych. Mija właśnie rok od straszliwego kataklizmu, jaki nawiedził Japonię 11 marca 2011 roku. Olbrzymia liczba ofiar oraz ogrom zniszczeń przekroczyły wszelkie wyobrażenia. Cały świat zwrócił się ku Japonii w postawie współczucia i solidarności. Do dzisiaj poruszające są wspomnienia tamtych tragicznych dni. Pragnę serdecznie podziękować za zaproszenie do udziału w rocznicowym spotkaniu. Ogromnie sobie cenię, że mogę dziś razem z Państwem dzielić pamięć o Ofiarach kataklizmu.
Z uwagą i wielkim podziwem obserwowaliśmy determinację Japończyków w usuwaniu skutków katastrofy. Budziła uznanie sprawnie i profesjonalnie przeprowadzona akcja ratunkowa. Jednak z największym szacunkiem przyjmowaliśmy zachowanie społeczeństwa japońskiego. Na twarzach Japończyków widać było spokój i powagę. Także na twarzach tych, którzy stracili swoich najbliższych lub pozbawieni zostali dorobku życia.
Wiemy, że w swojej historii Japonia wielokrotnie zmagała się z żywiołami, a katastrofy nawiedzały ją od wieków. Hart i wytrwałość Japończyków kształtowane były przez zmagania i walkę z potężną i często okrutną przyrodą. Ukazuje to wspaniały zabytek japońskiej literatury pt. „Hojoki” czyli „Zapiski z szałasu”. Znając dzieje Japonii, byliśmy przekonani, że Wasz dzielny, dumny naród wyjdzie obronną ręką i z tej tragicznej próby. Mam nadzieję, że pomógł w tym również skromny, na miarę naszych możliwości, wkład Polski i Polaków w dzieło odbudowy. Mam tu na myśli m.in. projekt „Most Solidarności”, w ramach którego japońskie dzieci z terenów dotkniętych kataklizmem mogły spędzić wakacje w Polsce. Miałam przyjemność się z nimi spotkać w Pałacu Prezydenckim. Ufamy, że tego rodzaju działania przyczyniają się do złagodzenia bolesnych wspomnień.
Mówimy w Polsce, że prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie. Nasz kraj jest przyjacielem Japonii i nim pozostanie. Jesteśmy gotowi dalej wspierać społeczeństwo japońskie w usuwaniu skutków katastrofy. Świadomi nietrwałości świata, wspominamy wszystkich, którzy zginęli w tej tragedii. Oby dźwięk dzwonu w świątyni Gion, wieszczący przemijalność wszystkich rzeczy, stanowił zarazem ukojenie dla tych, którzy odeszli oraz dla tych, którzy noszą w sercu przeżyte cierpienie. W imieniu moich rodaków pragnę złożyć narodowi japońskiemu, tak ciężko doświadczonemu przez ubiegłoroczną tragedię, życzenia wytrwałości, spokojnych i pomyślnych dni na przyszłość oraz jak najszybszego dzieła odbudowy kraju.”
(Treść wystąpienia Małżonki Prezydenta RP Anny Komorowskiej dzięki uprzejmości Kancelarii Prezydenta RP).
Zgromadzeni goście mogli obejrzeć wystawę rysunków wykonanych przez dzieci z terenów zniszczonych przez kataklizm oraz zdjęcia i filmy prezentujące postępy odbudowy.
Uczestnicy uroczystości w Rezydencji Jego Ekscelencji Makoto Yamanaka Ambasadora Japonii w Polsce w dniu 09 marca 2012 r. upamiętniającej pierwszą rocznicę wielkiego trzęsienia ziemi we wschodniej Japonii oglądają zdjęcia i materiał filmowy ilustrujący wysiłki Japonii na rzecz odbudowy kraju (foto: Kancelaria Prezydenta RP).
dr Wacława Wojtala